Nagenoeg elke biljartwedstrijd in binnen- en buitenland die er werkelijk toe doet, daar is Ton Smilde bij aanwezig. Met zijn camera, want de 67-jarige inwoner van Doetinchem fungeert als huisfotograaf. “Emoties van biljarters vast proberen te leggen, dat is een uitdaging.”
In Meppel, waar Ton als kind is opgegroeid, stond hij menigmaal voor de etalage van de plaatselijk fotograaf. Die grote toeters – later hoorde hij dat het telelenzen waren – vond het manneke fascinerend. Er kwam een cameraatje, uiteraard. Daarmee was een hobby voor het leven geboren.
Ton, die tot aan zijn functioneel leeftijdsontslag als militair bij de luchtmacht heeft gewerkt, was in 1992 al bij de Masters in Utrecht. “Toen al liep ik met een fototoestel om mijn nek. Gevraagd door Ben Velthuis. Of ik van dit toernooi een paar plaatjes wilde schieten. Daar is het mee begonnen. Uiteindelijk is het volledig uit de hand gelopen, zeker toen ik met pensioen ben gegaan. Mijn vrouw, zij is helaas overleden, heeft me daar altijd in gesteund. Zeker in het buitenland gingen we daar vaak samen naartoe.”
Sportfotografen, zeker als ze een voetbal-, handbal-, of hockeywedstrijden bezoeken, hebben een heel dynamisch vak. Op elk moment kan er iets spectaculairs voorvallen. Als je dat moment weet te vangen, levert dat prachtige kiekjes op. Bij het biljarten ligt dat heel anders: het is een statische sport. “Ik heb al duizenden foto’s gemaakt dat ze aan de kop van de tafel aanleggen. Da’s simpel. Waar het mij vooral om gaat is om de emoties proberen te pakken. Dat is een heel ander verhaal. Zoals met Dick Jaspers, toen hij een paar weken geleden Nederlands Kampioen driebanden werd. Ging die vuist omhoog, die ene tel moet ik dan hebben.”
Biljarters lijken koude kikkers. “Sommigen zijn dat ook en vertrekken geen spier, ligt de focus puur op het spel. Wat ik wel merk: als ze ouder worden, spelen die gevoelens meer mee. De pokerface verdwijnt dan, het lijkt wel alsof ze hun kwetsbaarheid meer durven tonen. Turken en Colombianen zijn wat uitgesprokener. En in het pool, dat ik ook volg, komen gevoelens nog sneller aan de oppervlakte. Heeft ook met het spel zelf te maken, denk ik.” Wordt het wel gewaardeerd, dat geflits? “Dat is al lang niet mee, joh.”
Al zijn foto’s zijn op een aparte server opgeslagen. Dat moeten er dan wel heel veel zijn. “Inderdaad. Iedereen die er een beetje toe doet, zit in mijn database. Mannen én vrouwen. Ik wil ze allemaal hebben. Een tijdje terug speelden er twee Finnen mee in Vierssen, Duitsland. Had ik nog niet, ben ernaartoe gaan. Ik was er waarschijnlijk toch wel bij geweest, want in wezen wil ik geen toernooi missen”, aldus Ton, die bezig is Driebandennieuws, uitgegeven door zijn goede vriend Hans Coolegem, volledig te digitaliseren. Zo staan er dit jaar sowieso een trip naar Antalya en New York, biljartgerelateerd.
Ton, die ook jarenlang teamleider is geweest bij Minkels Products en Team Van Wanrooij, staat nog net niet met zijn camera onder de douche. Vrij vertaald: hij is er heel veel mee bezig. Dat beperkt zich dus niet tot biljartlaken, keu en ballen. “Ik vind heel veel interessant. Containerschepen op de Maasvlakte tot aan de Oostvaardersplassen. Bijna altijd samen met mijn goede vriend en fotomaatje Arnoud de Vries. Wat me vooral fascineert: dat ene moment is er de tel ervoor of erna niet meer. Jij legt het vast, voor altijd. Magisch, toch?”
Foto: Paul Brekelmans