Zeg je biljartcentrum ’t Töpke, dan valt in dezelfde zin ook de naam van Toon van Heesch. De 76-jarige inwoner van Afferden is nog altijd de spin in het web. Maar er komt een tijd dat dat niet meer zo is. Daar heeft Toon al op geanticipeerd.
Had het biljarten ook op zijn levenspad gekomen als zijn moeder hem op zondagmiddag niet naar het café had gestuurd om pa dringend te verzoeken naar huis te komen? Misschien niet, daar werd wel de kiem gelegd voor de liefde voor de sport. ,,Mijn vader ging niet meteen mee, ik moest maar een beetje proberen ballen bij elkaar te tikken. Een mooi smoesje om langer te blijven.”
Toon kreeg het te pakken. ,,Ik ging bij de wilde bond spelen en deed dat heel aardig. Een gemiddelde van acht, daar staken we met een paar jonge gasten flink boven de rest uit. Was het minder leuk, ben ik gestopt. Bovendien ging ik als chauffeur internationaal rijden, dan komt er van structureel weinig terecht.”
Dat veranderde toen Toon in de jaren tachtig zijn ritten dichter bij huis zocht. ,,Toen ben ik ook meer toernooien gaan organiseren, altijd in samenspraak met de KNBB. Vooral aan het gehandicaptenbiljart heb ik ontzettend veel plezier beleefd. Ze raakten maar amper een bal, maar waren allemaal kampioen. Want iedereen kreeg een beker.” Aardige anekdote: ,,Bij een dergelijk toernooi deed er eentje mee die zich niet had ingeschreven. Te weinig bekers, dus kreeg-ie een ander model. Verontwaardigd, dat kon echt niet. Heb ik er toch nog maar eentje aangeschaft.”
Toernooien opzetten, dat doet Toon niet meer. Wel is hij nog altijd voorzitter van biljartcentrum ’t Töpke. Een beetje tegen wil en dank. ,,Ik wil er eigenlijk mee stoppen, heb je wel een opvolger nodig. En die is er dus niet.” Toon is dé vraagbaak en hét uithangbord van de ’t Töpke. ,,Maar ik heb niet het eeuwige leven. Dus ben ik mensen om mee heen gaan zoeken die me helpen en het eventueel over kunnen nemen als dat moet. En dat is gelukt, twee enthousiaste mannen.”
Bij het ontstaan van ’t Töpke 22 jaar geleden heeft Toon ook een beslissende rol gespeeld. ,, Die moest een ander heenkomen zoeken, want we mochten niet meer in het café biljarten.” En dat is een aardige reis geweest. ,,We zijn begonnen in het gemeenschapshuis in Afferden, maar dat bleek al snel te duur voor ons. Zijn we verkast naar een camping. Tien jaar gezeten, daarna teruggekeerd naar het gemeenschapshuis. Maar de gemeente had daar plannen mee: slopen.”
Intussen was ’t Töpke, dat was gestart met zestien jeugdleden, stevig gegroeid: senioren waren ook welkom. Waar blijven we? Die vraag stelde Toon meer dan eens aan de gemeente. ,,En we hebben allerlei suggesties gedaan, er kwam niks uit.”
Uiteindelijk kwam een particulier met de oplossing. ,,Die had in Siebengewald een oude Boerenbond gekocht. Wij mochten die gebruiken, maar we hadden onze twijfels: er moest zo veel aan gebeuren.” Toch ging ’t Töpke overstag: ,,Hij zou de materialen betalen, wij zouden het opknappen. Was een prima deal.”
Het biljartcentrum draait heel goed. ,,Niet alleen hebben we meer dan tachtig leden, waardoor we ons goed kunnen bedruipen. Maar we organiseren ook heel veel toernooien. En de KNBB honoreert dat graag, dat is heel fijn. Voor beide partijen. Zo verdienen wij er wat extra’s aan, al blijft het een uitdaging om voldoende vrijwilligers te vinden.”
Toon doet meer in de luwte, kan zich meer bezighouden met zijn eigen prestaties op het groene laken. Zijn mooiste tegenstander? ,,Zonder meer Raymund Swertz. Dat menneke woonde nog geen vijfhonderd meter van ons vandaan. Was-ie alleen thuis, in zijn eentje oefenen. Vond hij niet altijd gezellig, werd ik weleens gebeld. Raymund is een heel goede biljarter geworden. En ik denk maar dat ik er ook iets aan heb bijgedragen…”
Foto: Jan Rosmulder